Głównym bohaterem utworu "Lalka" Bolesława Prusa jest 45- letni Stanisław Wokulski. Był on kupcem galanteryjnym, posiadał dwa sklepy, które miały wysoką pozycję. Wszystko to zawdzięczał pracy i wierze w naukę. W młodości Wokulski pracował, starał się uczyć, udzielał korepetycji. Po utracie majątku przez ojca, Stanisław zaczął pracę subiekta u Hopfera w winiarni. Już wtedy była w nim ogromna chęć aby zdobywać wiedzę: "...w dzień służył gościom przy bufecie i prowadził rachunki, a w nocy uczył się...". Ojciec krytykował go za wydawanie pieniędzy na podręczniki, starał się wmówić synowi, że nauka mu nic nie da, że jedynym wyznacznikiem pozycji w społeczeństwie jest majątek: "Tracisz pieniądze na naukę, a mnie brakuje na proces (...), żebyś był mądry, jak Salomon, póki jesteś w sklepie, będą tobą pomiatali, chociażeś szlachcic, a twój dziadek z matki był kasztelanem. Ale jak wygram proces, jak wyniesiemy się na wieś (...), wtedy dopiero przyznają, żeś szlachcic równy innym". Jednak kontakty ze studentami rozbudziły w Wokulskim pragnienie zdobycia wiedzy oraz wiarę, iż praca i nauka zmienią jego życie. Zatem porzucił pracę w winiarni i rozpoczął naukę w Szkole Przygotowawczej a następnie rozpoczął studia w Szkole Głównej na wydziale matematyczno- fizycznym. Wtedy to działał również w konspiracji i w 1863 roku wziął udział w powstaniu styczniowym. Następnie został za aresztowany i zesłany na Syberię, gdzie nie przerywał nauki, cieszył się dobrą opinią wśród towarzystw naukowych i poznał Rosjanina Suzina. W 1870 roku Wokulski powrócił do Polski i rozpoczął pracę w sklepie Małgorzaty Mincel- wdową po Janie Minclu. Wkrótce ożenił się z nią, dzięki czemu stał się właścicielem sklepu. Po śmierci żony przejął duży majątek a ludzie zarzucali mu, że pasożytuje kosztem pracy pokoleń Minclów. Pół roku po śmierci żony bohater poznał Izabelę Łęcką. Od tamtej pory wszystko co robił było z myślą o pięknej arystokratce. To dla niej pomnażał swój majątek, porzucił romantyczne ideały, starał się za wszelką cenę dorównać arystokracji. Okazje do zarobienia pieniędzy Wokulski dostrzegł w wojnie. Zatem zajął się dostawami wojskowymi podczas wojny bułgarsko- tureckiej, a jego fortuna ciągle rosła. Stanisław założył też spółkę do handlu ze wschodem, prowadził transakcje w Paryżu, współpracował z Suzinem, co również przynosiło nie małe
