Odpowiedź :
Odpowiedź:
Powstanie wielkopolskie miało miejsce na przełomie 1918 i 1919 r. Zostało wywołane przez Polaków zamieszkujących Prowincję Poznańską. Domagali się oni powrotu ziem zaboru pruskiego do Rzeczypospolitej.
Powstanie wielkopolskie - geneza
Sytuacja Polaków w zaborze pruskim początkowo nie przedstawiła się źle. Wielkie Księstwo Poznańskie istniejące od 1815 r. posiadało dużą autonomię. Z czasem sytuacja ta się pogarszała, aż w 1848 r.
Wielkie Księstwo Poznańskie przekształcono w Prowincję Poznańską. Czasy panowania Bismarcka to okres walki z narodowością polską i katolicyzmem. Spowodowało to grupowanie się Polaków przeciwko zaborcy w stowarzyszeniach o różnym charakterze.
I wojna światowa rozbudziła nadzieje na odzyskanie niepodległości. 5 listopada 1916 r. ogłoszony został akt obu cesarzy, którzy zapowiadali utworzenie państwa polskiego na ziemiach zabranych Rosji. Nie spotkało się to z entuzjazmem Polaków.
15 lutego 1918 r. w poznaniu założono Polską Organizację Wojskową na terenie zaboru pruskiego. Była to organizacja zwolenników Józefa Piłsudskiego, na której czele stanął Wincenty Wierzejewski. Na terenie zaboru pruskiego zaczęto tworzyć komitety obywatelskie.
Wobec przegranej Niemiec w I wojnie światowej 12 listopada 1918 r. Centralny Komitet Obywatelski wyłonił Tymczasowy Komisariat, a później Tymczasową Naczelną Radę Ludową. W listopadzie odbyły się wybory do Sejmu Dzielnicowego. W swoim expose premier Jędrzej Moraczewski zobowiązał się do przyłączenia Wielkopolski do Polski, co spowodowało natężenie nastrojów niepodległościowych w tej dzielnicy.
Powstanie wielkopolskie - wybuch
Iskrą do wybuchu powstania był przyjazd Ignacego Paderewskiego do Poznania 26 grudnia 1918 r. Następnego dnia w mieście doszło do zamieszek -Niemcy zrywali polskie i koalicyjne flagi, doszło do zamieszek i walk nie tylko w Poznaniu, ale również w innych miejscowościach Wielkopolski, m.in. w Środzie, Gnieźnie, Śremie, Jarocinie, Wrześni. 28 grudnia poznaniacy zdobyli Cytadelę, a także fort Grolmann i arsenał na Garbarach.
Powołano Komendę Miasta z Janem Maciaszkiem na czele. Powstała również Komenda Główna Wojsk Powstańczych skupiająca wszystkie walczące oddziały. Na początku stycznia powołano Wojciecha Trąmpczyńskiego Prezesa Prowincji Poznańskiej i Prezesa Rejencji w Poznaniu.
W krótkim czasie powstańcy opanowali niemal całe terytorium Prowincji Poznańskiej.
8 stycznia 1919 r. Komisariat Naczelnej Rady Ludowej przejął władzę, a dowódcą powstania został Józef Dowbor-Muśnicki. Następnego dnia oficjalnie ogłoszono przejecie władzy przez Polaków. Z urzędów usuwano Niemców, spolszczano administrację.
Kiedy rozpoczęła się konferencja pokojowa w Paryżu, w Wielkopolsce nadal trwały walki,. W imieniu Wielkopolan wystąpił n a niej Roman Dmowski, który stwierdził konieczność przyłączenia tych ziem do Polski.
Powstanie wielkopolskie - zakończenie
Powstanie zakończyło się 16 lutego 1919 r. rozejmem w Trewirze pomiędzy państwami Ententy a Niemcami. Układ ten obejmował również ziemie Wielkopolski przewidując zakończenie działań zbrojnych Niemców na tym terenie.
Na mocy traktatu wersalskiego Wielkopolska stawała się częścią Polski.
Wyjaśnienie: