Pieśń V (O spustoszeniu Podola) nawiązuje do najazdu Tatarów na Podole. Poeta zwraca się do szlachty, która nie interesowała się sprawami państwa, dbając o własne interesy. Brak stałego wojska, niestrzeżone granice doprowadziły do spustoszenia jakie uczynki najeźdźcy. Miał nadzieję, że sugestywne obrazy, takie jak zrabowane majątki, spustoszona ziemia, gwałt na szlacheckich córkach, porwanie dzieci i kobiet do niewoli, przemówią do wyobraźni szlachty i wywołają chęć zemsty. Będą równie z nauka na przyszłość.
Natomiast w Pieśni XIV ("Wy, którzy Pospolitą Rzeczą władacie...") Kochanowski zwraca uwagę, że wszelka władza pochodzi od Boga, więc władca jest niejako namiestnikiem Stwórcy, więc powinien żyć etycznie i zawsze przedkładać dobro ogółu nad dobro prywatne. Jest niczym biblijny pasterz, któremu "paść ludzi poruczono". Musi więc zawsze pamiętać i troszczyć się o swoich poddanych, dbać o interesy państwa.
Jan Kochanowski w swoich Pieśniach wyrażał troskę o państwo, starając się obudzić patriotyczne uczucia w ówczesnej szlachcie.
