POTRZEBUJĘ tego na jutro!
daje naj!!

1. Przeczytaj uważnie poniższe teksty, a następnie wykonaj polecenia.
„Podczas II wojny światowej do zwalczania owadów wprowadzono środek o nazwie DDT, którego działanie polega na hamowaniu pewnego enzymu. Nadmierne stężenie enzymu w układzie nerwowym owada prowadzi do silnego, długotrwałego skurczu wszystkich mięśni i do śmierci. Początkowy entuzjazm użytkowników DDT został zakłócony pojawieniem się osobników odpornych na ten środek. W DNA much odpornych na DDT stwierdzono wiele zmian. Po pierwsze, owady te mają zmutowany gen sterujący produkcją enzymu, co umożliwia zwiększone wytwarzanie enzymu w czasie zatrucia DDT. Po drugie, znaleziono u nich kilka genów wytwarzających związki unieszkodliwiające truciznę. Po trzecie, u odpornych owadów trucizna gorzej wnika do organizmu. I po czwarte, muchy wykazują awersję do trucizny.”
Bogdan Sadowski, Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006


a) Podaj nazwę mechanizmu ewolucji (dobór sztuczny/naturalny) pozwalającego przeżyć muchom odpornym na działanie DDT. …………………………………………………………………………………………………………………

b) Określ 3 czynniki, które wpłynęły na uodpornienie się owadów na działanie DDT.
………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………….

„ Darwin hodował gołębie i badał ich rasy. Wiedza zdobyta na ich temat, a także na temat innych udomowionych gatunków, dostarczyła mu argumentów na rzecz ewolucji. Współcześnie udomowione rasy gołębi uzyskano poprzez krzyżowanie gołębia skalnego. Każda z nowych ras ma cechy, które nie występują u ich dzikiego przodka, takie jak: długi dziób i długie pióra otaczające oczy gołębia pocztowego; wydęty przełyk, wyprostowana postawa, wydłużone ciało i nogi oraz pióra na stopach u garłacza angielskiego; wachlarzowaty ogon pawika z 32 piórami. Ogon ten jest niezwykły, ponieważ wszyscy członkowie rodziny gołębiowatych normalnie mają 12 piór.”
Douglas J. Futuyma, Ewolucja, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008
a) Podaj nazwę mechanizmu ewolucji (dobór sztuczny/naturalny) doprowadzającego do powstania pożądanych cech u gołębi.
…………………………………………………………………………………………………………………

b) Wypisz cechy, którymi różni się gołąb pocztowy od swojego przodka – gołębia skalnego.
………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………….

„Po obu stronach Przesmyku Panamskiego występują odmienne, lecz blisko spokrewnione gatunki morskich bezkręgowców, należące do tych samych gromad. Połączenie lądowe pomiędzy Ameryką Północną i Południową nie istniało przed 16 000 000 lat w trzeciorzędzie, dzięki czemu zwierzęta morskie migrowały swobodnie pomiędzy obszarem obecnej Zatoki Meksykańskiej a Oceanem Spokojnym. W momencie wynurzenie się Przesmyku Panamskiego blisko spokrewnione grupy zwierząt zostały od siebie odizolowane, a obecne różnice pomiędzy zwierzętami są następstwem zwiększania się różnic dziedzicznych.”
Claude A. Villee, Biologia, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1990

a) Spróbuj wyjaśnić, jakie czynniki mogły spowodować powstanie różnic między obiema grupami morskich bezkręgowców.
………………………………………………………………………………………………………………….
b) Wyjaśnij, co wydarzy się z bezkręgowcami po przeciwnych stronach Przesmyku Panamskiego, gdy różnice między nimi będą tak duże, że osobniki nie będą mogły się krzyżować i wydawać na świat potomstwa.
…………………………………………………………………………………………………………………..

Syntetyczna teoria ewolucji
2. Uzupełnij mapę mentalną.(odpowiedz na pytania)

O co konkurują organizmy
w środowisku?

Dlaczego organizmy wydają na świat więcej potomstwa niż potrzeba?





Do czego prowadzi dobór naturalny?




3. Do podanych gatunków przyporządkuj cechy (numery) występujące u tych gatunków.
Australopitek ……………………………….. człowiek zręczny ………………………………………….
człowiek wyprostowany …………………….. neandertalczyk …………………………………………
człowiek rozumny ……………………………
1. Umiejętność mowy. 8. Porusza się wyłącznie na dwóch nogach.
2. Żywi się głównie owocami i pędami roślin. 9. Tworzy narzędzia z kości i krzemienia.
3. Skolonizował Europę i Azję. 10. Tworzy kulturę i sztukę.
4. Posługuje się ogniem. 11. Przegrał rywalizację z homo sapiens.
5. Zdolność abstrakcyjnego myślenia.
6. Obecność bródki.
7. Tworzy kamienne narzędzia.

4. Poniższa tabela zawiera informacje dotyczące doboru sztucznego i doboru naturalnego.
Wpisz znak X we właściwych kolumnach tabeli.

Dobór
naturalny Dobór
sztuczny
O selekcji osobników decyduje człowiek.

Jest procesem celowym.

O selekcji osobników decydują warunki środowiska.

Przeżywają osobniki najlepiej przystosowane do życia w danych warunkach środowiska.
Jest procesem przypadkowym.

Do rozrodu są dopuszczane osobniki o pożądanych przez człowieka cechach.


5. Zaklasyfikuj i wpisz w odpowiednich miejscach tabeli podane przykłady dowodów ewolucji.
mrówka zachowana w bursztynie, zęby mądrości człowieka, ichtiostega,
różnice w budowie kończyn różnych grup organizmów, łodzik,
jednakowy plan budowy organizmów

Dowody ewolucji
bezpośrednie pośrednie