Na podstawie poniższego tekstu zaznacz czy zdania są prawdziwe czy fałszywe, odpowiedzi przesyłamy na Teamsach ( Np. 1F, 2P, 3P, 4F, 5F)

1. Reformacja z j. łacińskiego oznacza przywrócenie, odnowienie. (P/F)

2. Reformacja rozpoczęła się w XIII wieku. (P/F)

3. Reformacja rozpoczęła się od wystąpienia publicznego Henryka VIII. (P/F)

4. W Szwajcarii ruch reformacyjny zapoczątkował Ulrych Zwingli. (P/F)

5. W efekcie reformacji wyłoniły się nowe odłamy chrześcijaństwa: luteranizm, kalwinizm, anglikanizm. (P/F)

Reformacja

„W pierwszym ćwierćwieczu XVI stulecia wielu ludzi pragnęło reformy Kościoła, lecz tylko niektórzy nad nią pracowali. Marcin Luter wystąpił publicznie z żądaniem zmian w nauce i strukturze Kościoła. Szybko znalazł wielu zwolenników, a rozpoczęty przez niego ruch w Niemczech uległ wkrótce radykalizacji. W pewnym okresie stał się nawet rewolucyjnym, choć więc rozwijał się pod hasłem reformy, nie posiadał jej uznawanego w Kościele charakteru, dlatego w języku polskim nazwano go reformacją, a nie reformą Kościoła.

W Szwajcarii, na obszarze języka niemieckiego (Zurych), podobny ruch reformacyjny zapoczątkował Ulrych Zwingli, a na obszarze języka francuskiego (Genewa) Jan Kalwin. Niektórzy władcy popierali nowy ruch, lecz nie odeszli od katolicyzmu, inni wprost opowiedzieli się za reformacją. Król angielski Henryk VIII zwalczał naukę Lutra, jednak z osobistych i państwowych racji doprowadził Kościół w Anglii do schizmy, przez co ułatwiona była później jej protestantyzacja.

Jakie były bezpośrednie przyczyny reformacji?

· Brak powszechnej reformy Kościoła, szczególnie w kwestiach dotyczących nadmiernego bogacenia się (handel relikwiami, sprzedaż odpustów, nepotyzm – czyli faworyzowanie członków rodziny w zajmowaniu wysokich stanowisk) i moralności (łamanie celibatu, zeświecczenie wyższego duchowieństwa);

· Nadmierne obciążanie społeczeństwa podatkami na rzecz Kościoła;

· Niekorzystne stosunki ekonomiczne i społeczne rycerstwa, mieszczaństwa i chłopstwa, zwłaszcza w Niemczech, w których też wybuchła reformacja (szlachta bogaciła się, reszta społeczeństwa podupadała ekonomicznie);

· Narastający konflikt między papiestwem a cesarstwem niemieckim.

Reformacyjny program Lutra kształtował się przez studium Pisma Świętego i dzieł świętego Augustyna oraz jego osobiste przeżycia religijne. Nie zyskałby tylu zwolenników i swoim wystąpieniem przeciw odpustom nie wyzwoliłby tak gwałtownego ruchu reformacyjnego, gdyby nie działały inne przyczyny. Rozłam stał się faktem najpierw w jego osobistym życiu, gdy spalił (1520) bullę papieską, żądającą odwołania błędnej nauki, i gdy została rzucona (1521) na niego klątwa, następnie zaś w Kościele niemieckim, gdy książęta – elektor saski i landgraf heski – własnowolnie dokonali (1524) u siebie reformy Kościoła według nauki Lutra. Obok Kościoła katolickiego zaczęły wówczas istnieć Kościoły ewangelickie.

Tezy o odpustach

Od tych tez zaczął się spór Lutra z Kościołem i ruch reformacyjny. Odpusty wszakże były powszechną praktyką Kościoła od XI wieku. Brakowało natomiast uściślonej teologiczne] nauki o nich, choć mówiono o skarbcu zasług Chrystusa i świętych, którym dysponuje Kościół w udzielaniu odpustów. Głoszący odpusty kaznodzieje przesadnie zapewniali o zyskiwaniu ich w sposób absolutnie pewny. Niejedni też akcentowali przesadnie ofiary, składane z tej okazji.

Luter opublikował (1520) cztery głośne pisma, które dały teologiczny fundament nowemu Kościołowi ewangelickiemu, choć zawierały krytykę Kościoła papieskiego, jak go Luter nazywał. Luter przedstawił w nich Kościół jako zgromadzenie serc ku jednej wierze, które nie ma na ziemi żadnej głowy, lecz sam Chrystus w niebie nim kieruje. Przeciw nadużyciom władzy papieskiej podkreślił Luter powszechne kapłaństwo wiernych, brak różnicy między świeckimi i duchownymi, prawo władzy świeckiej do zwołania soboru, gdy papież i biskupi wzbraniają się wypełnić swą służbę, nadużycia kurii rzymskiej i własny program reform, jak zniesienie celibatu i wielu świąt. Za niewolę Kościoła uznał Luter dogmaty o sakramentach i prawo o przeszkodach małżeńskich. Według niego, z ustanowienia Chrystusa są tylko dwa sakramenty: chrzest i Eucharystia. Co do Eucharystii, podkreślał silnie obecność w niej Ciała Chrystusa, lecz otwartą pozostawił kwestię, w jaki sposób ona się dokonuje. Zdecydowanie natomiast odrzucił Mszę świętą jako ponowienie Ofiary Chrystusa. Podobnie odrzucił sakramentalne kapłaństwo, gdyż jedynie potrzebni są słudzy Słowa i znawcy Biblii. Przez swoje fundamentalne pisma Luter faktycznie odszedł od dotychczasowego Kościoła. Wkrótce też dokonał formalnego zerwania.

W efekcie reformacji wyłoniły się nowe odłamy chrześcijaństwa:

· luteranizm;

· kalwinizm;

· anglikanizm”.

(Na podstawie: ks. Marian Banaszak, Historia Kościoła katolickiego, t. III Czasy nowożytne 1517–1914, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego, Warszawa 1991, s. 9–19)