Spór o inwestyturę – spór między cesarzem Henrykiem IV a papieżem Grzegorzem VII o mianowanie biskupów. Spór ten w istocie dotyczył przywództwa w ówczesnym świecie chrześcijańskim, ponieważ obozy papieski (gregoriański) i cesarski chciały realizować sprzeczne wizje uniwersalistycznej Europy.
To właśnie przyczyniło się do konfliktu z Henrykiem IV, który dążył do zwierzchnictwa nad papiestwem i wpływu na wybieranie papieży:
- papież mógł intronizować i detronizować władców świeckich, w tym również cesarzy,
- papież stoi również wyżej w hierarchii kościelnej od metropolitów,
- mógł również wyjmować spod posłuszeństwa poddanych władców, którzy postępowali niegodziwie,
- to papież dzierżył insygnia władzy cesarskiej.
Ostatecznie konflikt między cesarstwem a papiestwem został rozwiązany we wrześniu 1122 roku, na mocy konkordatu w Wormacji zawartego między papieżem Kalikstem II a cesarzem Henrykiem V. Postanowienia konkordatu zostały potwierdzone rok później na pierwszym soborze laterańskim.
