Skutki
Niedługo po zakończeniu działań wojennych doszło do powołania tzw. parlamentu kadłubowego, który skazał na śmierć Karola I. 30 stycznia w roku 1649 doszło do ścięcia króla. Następnie w maju tego samego roku ustanowiono w Anglii republikę. Państwem rządziła od tego momentu armia oraz parlament kadłubowy. W tej ostatniej instytucji, spośród dawnych 200 posłów pozostawiono 50 wiernych Cromwellowi.
Z biegiem czasu Cromwell – głównie za sprawą wiernej jemu armii, umacniał swoją władzę w kraju. W roku 1653 rozwiązał ostatecznie parlament kadłubowy i obwołał się Lordem Protektorem. Po jego śmierci do władzy ponownie powrócili Stuartowie. Jednak restauracja monarchii nie oznaczała cofnięcia zdobyczy rewolucji, w szczególności jeśli idzie o pozycje parlamentu. W roku 1660 rządy objął – Karol II Stuart.
W tym też okresie formowały się trwałe układy sił w polityce wewnętrznej. Zachowawczy politycy – związani zwłaszcza z ziemiaństwem, skupili się wokół króla tworząc stronnictwo torysów. Wówczas również skonsolidowała się burżuazyjna opozycja, później nazwana wigami.
W XVII stuleciu ukształtował się również ostatecznie dwupartyjny system polityczny, zapewniający skuteczność oraz stabilność brytyjskim rządom parlamentarnym. W roku 1679 parlament uchwalił prawo zwane – Habeas Corpus Act, które jednoznacznie definiowało zasady nietykalności osobistej. W praktyce oznaczało to, iż aresztowanie mogło nastąpić tylko i wyłącznie na podstawie nakazu sądowego, w ciągu 24 godzin należało przestawić zatrzymanemu zarzuty, a w przeciągu 20 dni osądzić.
