Przed wybuchem I wojny światowej w społeczeństwie polskim wykształciły się odmienne programy, orientacje polityczne.
Orientacja prorosyjska - antyniemiecka była reprezentowana przez Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne z Romanem Dmowskim na czele. Kryzys w Rosji, wywołany przegraną wojną z Japonią, a następnie rewolucja 1905-07, dawały Polakom szansę na uzyskanie przez nich autonomii w ramach Imperium Rosyjskiego.
Metody realizacji tego celu to legalna walka na forum parlamentu rosyjskiego - Dumy Państwowej. Dmowski szczególnie obawiał się Niemiec i postępów germanizacji, dlatego stawiał na słowiańską Rosję.
