Wyjaśnij, w jaki sposób autor źródła – duchowny (archidiakon krakowski) i podkanclerzy koronny – tłumaczył niepowodzenia Kazimierza Wielkiego w czasie wojen o Ruś Halicko- -Włodzimierską. Jaką funkcję dydaktyczną (moralizatorską) miało pełnić tego rodzaju uzasadnienie?
TEKST
Fragment Kroniki Janka z Czarnkowa, koniec XIV w.
Kiedy Lubart, syn Gedymina księcia litewskiego, opanował Ruś, wkroczył tam król Kazimierz w roku 1349 z silnym wojskiem i zajął ją na nowo wraz z wszystkimi miastami i grodami, zostawiając Lubartowi tylko miasto Łuck z obwodem, na znak swej dobrej woli. Skoro zaś wjechał w triumfie do Krakowa i przez kler i lud został wspaniale przyjęty, dworzanie oskarżyli przed nim fałszywie niejakiego Marcina, zwanego Baryczką, wikariusza katedry krakowskiej, który w dzień św. Łukasza [18 października] został zasądzony i następnej nocy bez powodu utopiony w Wiśle.
Niestety całe szczęście opuściło odtąd króla, który pierwej triumfował nad nieprzyjaciółmi. Wnet bowiem książęta litewscy, najeżdżając kilkakroć na Ruś, zniszczyli miasta, jak Włodzimierz i Lwów, oraz miasteczka i wsie, obracając je w popiół i w perzynę, zamki silniejsze, jak włodzimierski, bełski, brzeski i inne pomniejsze, pozdobywali i spustoszywszy w znacznej części ziemię łukowską, sandomierską i radomską, ogromną liczbę ludu chrześcijańskiego uprowadzili w niewolę.
