Druga połowa XX wieku przyniosła zmiany w statusie małżeństwa. Coraz częściej związki miały charakter nieoficjalny – nie zostały poparte urzędowym aktem, często też były długotrwałe, ale pozamałżeńskie. Szczególnie wyraźnie wystąpiło to w Europie Zachodniej, zwłaszcza w Skandynawii. Zwiększyła się również liczba rozwodów. Częściowo wynikało to z faktu, że przed II wojną światową w wielu państwach prawo nie dopuszczało rozwodów. Warto też zauważyć, że dużo osób rozwiedzionych zawierało kolejne związki. Coraz popularniejszy też stawał się trzeci model pary, czyli homoseksualny. W 1989 roku Dania jako pierwsze państwo na świecie zalegalizowała związki partnerskie między osobami tej samej płci.
Z krajów Europy Środkowo‑Wschodniej najbardziej niechętni legalizacji małżeństw okazali się mieszkańcy NRD (prawie 34% par tworzyło związki partnerskie). Czasami o charakterze relacji decydowały kwestie religijne. W państwach katolickich było mniej związków nieformalnych i tym samym nieślubnych dzieci. Choć nie zawsze było to regułą, np. w latach 2005–2009 w Hiszpanii odnotowano najwięcej rozwodów w całej UE. Ponadto podniósł się wiek osób decydujących się na zawarcie małżeństwa. Symbolem „nowych czasów” stała się opublikowana w 1993 roku książka amerykańskiego psychologa Stephena Johnsona Dobre życie w pojedynkę. Osoby, które kiedyś nazywano starymi pannami lub kawalerami, stały się singlami lub szczęśliwymi samotnymi.
Inaczej oczywiście kształtowała się sytuacja na kontynencie azjatyckim i afrykańskim. Tutaj często względy religijne oraz zasady i obyczaje plemienne miały wpływ na charakter związków i wiek potencjalnych małżonków. W Indiach Brytyjczycy już w 1929 roku zabronili zaślubin dziewcząt poniżej 14 roku życia, ale bywało różnie. Również w tym kraju, a także w Pakistanie, obowiązkowo rodzina panny młodej płaciła posag. W wielu krajach afrykańskich z kolei tradycją było wielożeństwo.
W krajach europejskich i USA wzrósł poziom opieki nad matką i dzieckiem. Ze względu na to, że wiele kobiet podejmowało pracę zawodową, powstało szereg instytucji zajmujących się dziećmi. Jednocześnie, ze względu na pojawienie się środków antykoncepcyjnych, nastąpiła większa kontrola urodzeń. Na zmniejszenie liczby dzieci wpływ miała także dopuszczalność aborcji.
