AKT UNII LUBELSKIEJ Z 1569 ROKU
W 19 punktach dokumentu zawarto ustalenia dotyczące sposobu funkcjonowania państwa polsko-litewskiego.
W imię Pańskie. Amen. Ku wiecznej pamięci sprawy niżej
opisanej [...].
3. Iz już Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie jest
jedno nierozdzielne i nieróżne ciało, a także nieróżna, ale
jedna spolna (wspólna] Rzeczpospolita, która się ze dwu
państw i narodów w jeden lud zniosła i spoiła [połączyła].
4. A temu obojemu narodowi, żeby już wiecznemi czasy
jedna głowa, jeden pan i jeden król spolny (wspólny] roz-
kazował, który spolnemi głosy od Polaków i od Litwy
obran, a miejsce obierania w Polszcze, a potem na Króle-
stwo Polskie pomazan i korowan w Krakowie będzie [...].
5. Obieranie i podnoszenie [tu: koronowanie] wielkiego
księcia litewskiego, które przedtym osobno bywało w Li-
twie, aby już tak ustało, żeby i znak żaden albo podo-
bieństwo na potym nie belo, z którego by się okazowało
albo znaczyło podnoszenie albo inauguracja wielkiego
księcia litewskiego. A iż tytuł Wielkiego Księstwa
Litewskiego i urzędy zostawają, tedy przy obieraniu i ko-
ronacji ma być obwołan zaraz królem polskiem i tenże
wielkim księciem litewskiem, ruskiem, pruskiem, mazo-
wieckiem, żmudzkiem, kijowskiem, wołyńskiem, podla-
skiem i inflanckiem [...].
8. Sejmy i rady ten oboj naród ma zawżdy mieć wspólne
koronne pod królem polskiem, panem swym, i zasiadać
tak panowie [litewscy] między pany [koronnymi] oso-
bami swemi, jako posłowie [litewscy] między posły [ko-
ronnymi] i radzić o spolnych potrzebach tak na sejmie,
jako i bez sejmu, w Polszcze i w Litwie. [...]
A te wszystkie rzeczy tu postanowione i obwarowane ani
przez Jego Królewską Mość, ani przez pany rady i inne
wszystkie stany i posły ziemskie obojga narodu za spólnem
zezwoleniem ani pojedynkiem, od której części i strony nie
mają nigdy wiecznemi czasy być wzruszane i odmieniane,
ale wieczne, całe i mocne zachowane być mają.
Źródło: Wybór tekstów źródłowych z historii państwa i prawa polskiego,
t. 1, cz. 1, oprac. J. Sawicki, Warszawa 1952, s. 141, 143-144,
? 1. Opisz, w jaki sposób miał być wybierany władca.
2. Wymień dziedziny i urzędy wspólne dla obu państw po zawarciu unii.
93
